Pandrecht en eigendomsvoorbehoud

Details

Faillissementsrecht

november 2016

Eén van de mogelijkheden voor een ondernemer om zich te beschermen tegen een niet betalende afnemer is het eigendomsvoorbehoud. De eigendom van de geleverde zaken gaat eerst over op de koper nadat de koopprijs geheel is voldaan. De koper wordt dus geen eigenaar van de zaken maar is slechts houder hiervan zolang volledige betaling van de koopprijs niet heeft plaatsgevonden.

Wanneer de koper een ondernemer is die zijn bedrijf heeft gefinancierd, zullen door hem vaak de nodige zekerheden zijn verschaft. In de regel bedingt de bank bij een financiering een pandrecht op de volledige bedrijfsuitrusting waaronder de inventaris, voorraden en debiteuren. Wat nu als de zaken die door de ondernemer onder eigendomsvoorbehoud worden geleverd deel gaan uitmaken van de door de koper aangehouden voorraden. Komt hierop dan een pandrecht te rusten ten behoeve van de bank van de koper, ook als de koopprijs hiervan nog niet is betaald?

Het antwoord op deze vraag is ja. Zo blijkt uit een recente uitspraak van de Hoge Raad. Tot voor kort was dit niet het geval. Wanneer de koper failliet ging stond de bank met lege handen. Wanneer sprake was van een rechtsgeldig eigendomsvoorbehoud en de koopprijs nog niet was voldaan, dan kon de leverancier de door hem geleverde zaken (indien en voor zover nog aanwezig en niet vermengd, bewerkt of verwerkt) bij de curator ophalen. Omdat de geleverde zaken nog niet waren betaald was de eigendom niet overgegaan en kon vanwege de beschikkingsonbevoegdheid van de koper als gevolg van het faillissement hierop geen pandrecht meer worden gevestigd.

De Hoge Raad heeft thans anders beslist. Volgens de Hoge Raad verkrijgt de koper onder eigendomsvoorbehoud een voorwaardelijk eigendomsrecht dat onvoorwaardelijk kan worden verpand. Indien op een later moment de (resterende) koopprijs wordt voldaan, dan groeit het pandrecht van rechtswege uit tot een pandrecht op de volle eigendom van die zaken. Wanneer de koper in de tussentijd failliet wordt verklaard is dit niet anders. Dit brengt mee dat de financier ook in geval van faillissement gebruik kan maken van het pandrecht door de (resterende) koopprijs te voldoen. De financier zal hiertoe overgaan wanneer de waarde van de zaken meer bedraagt dat (het restant van) de koopprijs.

Voor nadere informatie hierover kunt u contact opnemen met mr. T.F. Quaars: 0318 - 52 24 04 of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..