In hoeverre is een werkgever/opdrachtgever aansprakelijk voor de ingehuurde ZZP'er?

Details

Blog Arbeidsrecht

september 2021

mr. J. Brouwer

Een werkgever is tegenover zijn personeel niet alleen verantwoordelijk voor een veilige inrichting van de werkplek en het voorkomen van schade, maar van hem kan ook worden verwacht dat hij zijn werknemers verzekert tegen schade. Maar, hoe zit dit als de werkzaamheden door een ZZP'er worden uitgevoerd?

Voorkomen van schade

In de wet is vastgelegd dat als een opdrachtgever werk laat uitvoeren door iemand met wie hij geen arbeidsovereenkomst heeft, hij op dezelfde wijze aansprakelijk is voor schade als wanneer het wel een werknemer was geweest. Deze regel is wel beperkt tot gevallen waarin de schade is geleden "in de uitoefening van het beroep of bedrijf van de opdrachtgever".

In 2011 heeft de Hoge Raad een belangrijke uitspraak gedaan in een situatie waarin een ZZP'er op verzoek van een machinefabrikant reparaties verrichtte aan machines die door deze fabrikant waren geproduceerd en aan derden waren geleverd. Tijdens een reparatie overkwam de ZZP'er een ernstig ongeluk. De vraag werd gesteld of het verrichten van reparaties wel "in de uitoefening van het bedrijf van de opdrachtgever" was. De opdrachtgever hield zich immers bezig met het produceren van machines.

De Hoge Raad gaf een ruime uitleg aan voornoemd criterium en oordeelde dat de reparatiewerkzaamheden weliswaar nevenwerkzaamheden waren, maar dat deze wel behoorden tot de normale uitoefening van het bedrijf. De fabrikant was dus aansprakelijk voor de schade die de ZZP'er had geleden als gevolg van het ongeluk.

Verzekeren tegen schade

In een aantal zaken heeft de Hoge Raad aangegeven dat de verplichting om werknemers te verzekeren tegen schade die zij op kunnen lopen tijdens het werk zich ook uitstrekt tot situaties op het grensgebied tussen werk en privé, bijvoorbeeld voor verkeersongevallen tijdens woon-werkverkeer.

In een recente uitspraak van de Hoge Raad speelde de vraag of een opdrachtgever in geval van een ZZP'er óók die verplichting heeft. Een ZZP'er overkwam door zijn eigen schuld met een bedrijfsauto een ongeluk, waarbij hij ernstig gewond raakte. Namens de ZZP'er werd gesteld dat, nu de grens tussen werknemers en zelfstandigen steeds verder vervaagt (zie de discussies inzake PostNL en Deliveroo), men hem - net als een werknemer - had behoren te verzekeren tegen de risico’s van verkeersongevallen.

Het gerechtshof oordeelde dat er in dit geval geen reden was tot gelijkstelling met een werknemer omdat deze ZZP'er eerder als een concullega van de ondernemer moest worden beschouwd, dan als werknemer. In een andere situatie zou er echter mogelijk wél aanleiding kunnen zijn om ook op dit punt de ZZP'er te behandelen alsof hij werknemer was, aldus het hof. 

In zijn advies aan de Hoge Raad (19 september 2021, ECLI:NL:HR:2021:1267) stelt de Procureur-Generaal dat hier geen taak ligt voor de rechter. De grote verscheidenheid aan situaties waarin ZZP'ers werken, zou hooguit leiden tot grote verschillen in rechterlijke uitspraken. Dat maakt dat een wettelijke regeling met een duidelijk criterium nodig is. Dat er op korte termijn een wettelijke regeling komt is niet waarschijnlijk. Er is op dit moment niet eens een kabinet en voordat de wet DBA opnieuw op de agenda staat, zal het naar verwachting wel weer zomer zijn.

Is de situatie voor u te belangrijk om af te wachten en wilt u toch meer duidelijkheid over hoe te handelen? Neem dan gerust contact op met mr. Jan Brouwer via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of bel naar 0318 - 52 24 04.