Niet betalen op dezelfde dag, betekent op staande voet ontslag!

Details

Blog Arbeidsrecht

juli 2020

mr. M.C. Evertse

Veel detailhandelaren hebben te maken met een verhoogd risico op diefstal/verduistering door eigen personeel omdat de handelingen bij winkelverkoop fraudegevoelig zijn. Om die reden hanteren veel detailhandelaren een zogenoemd “zerotolerance beleid”. Dit beleid komt er in de meeste gevallen op neer dat alles moet worden afgerekend – conform de daarvoor gemaakte afspraken – en er buiten de afgerekende producten niets mag worden genuttigd in de winkel. Met niets, bedoelt men dan ook niets. Etenswaren die over de datum zijn worden afgevoerd, etenswaren waarvan de verpakking kapot is worden weggegooid en of het nou iets is van 1 cent of van 100 euro: alles wordt afgerekend! Klip en klaar, toch?

Situatie schets

Ook de Action hanteert een dergelijk zerotolerance beleid. In de arbeidsovereenkomst van haar werknemers is dit beleid opgenomen, zodat alle werknemers hiervan op de hoogte zijn. In casu was de werknemer sinds oktober 2018 bij Action in dienst en vervulde hij zijn taak altijd naar behoren, sterker nog er lag een promotie in het verschiet. Op 20 februari 2020 was het een regenachtige dag. Omdat de werknemer de volgende dag met zijn (dweil)orkest meedeed aan de carnavalsoptocht, kocht hij die ochtend (voor zijn dienst begon) twintig poncho’s. Om 20.00 uur zat zijn dienst erop. Hij was echter een plastic tasje vergeten. Omdat de kassa’s al uitstonden overlegde hij met een collega dat hij het tasje de eerstvolgende werkdag zou afrekenen. Op 2 maart, de eerstvolgende werkdag, werd de werknemer door twee HR-medewerkers uitgenodigd voor een gesprek. Dit gesprek resulteerde in een ontslag op staande voet. De stelling van de Action: diefstal is diefstal!

De werknemer was het hier niet mee eens. Het betrof een plastic tasje van drie cent, welk tasje hij niet meer kon afrekenen op de dag dat hij het tasje meenam, maar welk tasje hij wel degelijk wilde afrekenen.

Hoever mag een zerotolerance beleid gaan?

In principe wordt het voeren van een “zerotolerance beleid” in de rechtspraak gerespecteerd en levert diefstal door een werknemer op grond van de wet een dringende reden op voor ontslag op staande voet. Toch oordeelde de kantonrechter in dit geval dat een ontslag op staande voet niet terecht was.[1] De kantonrechter overwoog dat het plastic tasje in kwestie van vrijwel verwaarloosbare waarde was (drie cent), dat de werknemer altijd goed had gefunctioneerd en bovendien dat de persoonlijke gevolgen van het ontslag op staande voet voor de werknemer dermate ingrijpend waren, dat het ontslag op staande voet in dit geval te ver ging. De kantonrechter meende dat het zerotolerance beleid in dit geval ook op een andere wijze had kunnen worden gehanteerd - bijvoorbeeld door een officiële waarschuwing - en dat dit geen afbreuk zou hebben gedaan aan het beleid op zich.

Geluk of terecht?

In dit geval oordeelde de kantonrechter in het voordeel van de werknemer. Ook in een eerdere zaak tegen een werknemer van Action, waarbij de werknemer een aantal chipjes uit een reeds kapot zakje chips had gegeten alvorens deze bij de breukartikelen te leggen, was volgens de kantonrechter geen reden voor ontslag op staande voet.[2] Dat is echter niet altijd het geval! De kantonrechter van Noord-Holland oordeelde begin dit jaar dat een werknemer die al ruim twaalf jaar bij een tankstation in dienst was, terecht op staande voet was ontslagen omdat zij (onder andere), al dan niet onbewust, een paysafecard van € 50,00 niet (direct) had afgerekend en dit toen dit ter sprake kwam tot drie maal toe heeft gezwegen.[3] Ook de medewerker van een supermarkt die een pak Optimel dat over de datum was meenam, werd volgens de kantonrechter terecht ontslagen op staande voet.[4] Deze medewerker was overigens al wel eerder gewaarschuwd. Tot slot werd zelfs een medewerker van de Kruidvat die zichzelf insmeerde met een Nivea-crème die als tester gratis bij besteding van € 10,00 werd meegegeven aan klanten, naar het oordeel van de rechter terecht op staande voet ontslagen.[5]

Tips

Hoewel de rechtspraak niet geheel voorspelbaar is op dit gebied en de omstandigheden van het geval altijd een grote rol spelen, zijn er een aantal tips die ervoor kunnen zorgen dat je als detailhandelaar een zerotolerance beleid in de meeste gevallen strikt kunt handhaven:

1. Zorg voor een handboek/personeelsreglement waarin het zerotolerance beleid expliciet wordt toegelicht en waarin ook de consequenties onomstotelijk kenbaar worden gemaakt.
2. Zorg dat in de arbeidsovereenkomst wordt verwezen naar dit beleid en naar het handboek/personeelsreglement en dat het personeel tekent voor ontvangst van dit document.
3. Hanteer het beleid strikt!
4. Wijs het personeel eventueel elk jaar op het beleid, al dan niet schriftelijk.
5. Gaat het om diefstal/verduistering van (zeer) geringe waarde, dan wel een situatie waarbij de persoonlijke omstandigheden van de werknemer wellicht zwaarder wegen dan het vergrijp, overweeg dan om eerst een waarschuwing te geven, maar hanteer ook hierin een strikte – en gelijke – behandeling.
6. Als er een vermoeden is van diefstal: onderneem direct actie! Stel een onderzoek in en zeg de arbeidsovereenkomst vervolgens onverwijld op.

Heeft u te maken met diefstal op de werkvloer? Laat het mij weten en ik help u graag verder. U kunt contact met mij opnemen via  0318 – 52 24 04 of per e-mail via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..