Hoe zit het ook alweer met het schriftelijkheidsvereiste van een concurrentie- of relatiebeding?

Details

Blog Arbeidsrecht

januari 2020

mr. J. Brouwer

Voor een werkgever kan het van groot belang zijn dat een werknemer niet zomaar bij een naaste concurrent van de werkgever kan gaan werken. De werkgever loopt dan immers het risico dat zijn kennis, bedrijfsgeheimen en klantenbestand door de (ex-)werknemer zullen worden ingezet bij de concurrent. Om dat te voorkomen kunnen een werkgever en werknemer een concurrentie- of relatiebeding overeenkomen.

Een concurrentiebeding verbiedt de werknemer, bij het einde van de arbeidsovereenkomst, een bepaalde periode te gaan werken bij een concurrent. Bij een relatiebeding mag de werknemer, bij einde van de arbeidsovereenkomst, een bepaalde periode geen relaties van de werkgever benaderen.

Het schriftelijkheidsvereiste

Het concurrentiebeding beperkt de werknemer in zijn recht om na het einde van de arbeidsovereenkomst werkzaam te zijn op een wijze die hij geheel zelf heeft gekozen. De wetgever heeft dan ook een aantal strenge eisen gesteld om te kunnen spreken van een rechtsgeldig concurrentiebeding. Eén van die vereisten is dat een concurrentiebeding schriftelijk moet worden overeengekomen. Dit schriftelijkheidsvereiste dient als waarborg dat een werknemer de gevolgen van dit voor hem bezwarende beding goed heeft overwogen. Is het concurrentiebeding opgenomen in de arbeidsovereenkomst of, onder voorwaarden, in een ander document waar in de arbeidsovereenkomst naar wordt verwezen (zoals een arbeidsvoorwaardenregelement)? Dan dient de werknemer zich aan dit beding te houden.

Concurrentiebedingen en overeenkomsten voor bepaalde tijd

Een concurrentiebeding opnemen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is niet toegestaan, tenzij het concurrentiebeding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen en dit deugdelijk wordt gemotiveerd. Maar wat als het concurrentiebeding is opgenomen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd zonder (deugdelijke) motivering en deze arbeidsovereenkomst stilzwijgend wordt verlengd? Of deze arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd wordt omgezet naar een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd zonder dat een nieuwe schriftelijke arbeidsovereenkomst wordt ondertekend? Is dan voldaan aan het schriftelijkheidsvereiste?

Indien in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd een concurrentiebeding is overeengekomen zonder motivering, dan is het concurrentiebeding nietig. Dat betekent dat het concurrentiebeding wordt geacht nooit te zijn overeengekomen en dat bij een verlenging van deze arbeidsovereenkomst, of een omzetting naar een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, dus geen sprake is van een rechtsgeldig concurrentiebeding.

Is er wel een motivering opgenomen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, maar is de motivering niet voldoende, dan kan de rechter het concurrentiebeding vernietigen. Als dat gebeurt, is er geen sprake meer van een rechtsgeldig concurrentiebeding. Zolang het concurrentiebeding echter niet is vernietigd, is het concurrentiebeding rechtsgeldig. In dat geval geldt dat, indien een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd zonder tegenspraak wordt voortgezet, het bij de eerste arbeidsovereenkomst schriftelijk overeengekomen concurrentiebeding in beginsel zijn geldigheid behoudt (mits ook wordt voldaan aan de overige vereisten). In dat geval kan een werkgever zich dus op het concurrentiebeding blijven beroepen.

Dat is anders indien werkgever en werknemer na de eerste arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd een nieuwe of gewijzigde arbeidsovereenkomst sluiten (al dan niet voor onbepaalde tijd). In dat geval moet het concurrentiebeding opnieuw schriftelijk overeengekomen worden. Dat geldt bijvoorbeeld ook als de werkzaamheden van de werknemer overgaan naar een andere onderneming, bijvoorbeeld bij een overname.

Wilt u meer weten over de rechtsgeldigheid van concurrentiebedingen of relatiebedingen? U kunt contact opnemen met mr. Jan Brouwer via 0318 - 52 24 04, of per e-mail via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..