Lid raad van toezicht is geen vrijblijvend erebaantje
- Details
- Blog Algemeen
- januari 2018
- mr. L.L. de Boef MRICS
Bijna alle grote stichtingen/instellingen zoals woningcorporaties, zorginstellingen en kinderopvang hebben een raad van toezicht. De raad van toezicht controleert, zij het op afstand, de directeur. Zeker bij de wat kleine instellingen zijn functies in de raad van toezicht slechts erefuncties. Vaak staat er geen vergoeding of slechts een zeer beperkte onkostenvergoeding tegenover. Het komt er vaak op neer dat een goed bekendstaande ondernemer of een vrije beroepsbeoefenaar vanuit zijn eigen netwerk wordt gevraagd zitting te nemen in een dergelijk orgaan.
Hoewel het vrijwilligerswerk is, is dit bepaald niet vrijblijvend. Indien er al dan niet vage indicatoren zijn dat er fouten worden gemaakt door de directeur, dient een dergelijke raad van toezicht adequaat in te grijpen. Dat kost vaak veel tijd en energie. Echter als die taak wordt verwaarloosd, kan de schade aan de stichting en daardoor ook de schade aan de betrokken leden van de raad van toezicht buitengewoon groot zijn. En dat voor vrijwilligerswerk! Bij de meeste stichtingen wordt er een zogenaamde BCA-verzekering afgesloten in verband met de aansprakelijkheid van ondermeer de toezichthouders. Echter een dergelijke verzekering dekt niet alles af, in het bijzonder de schade aan de carrière van de betrokkenen.
Een, zij het wat extreme, casus laat zien hoe een lid van de raad van toezicht, in dit geval de voorzitter, die niet voldoende toezicht houdt, uiteindelijk zelfs strafrechtelijk werd veroordeeld.
De casus komt er kort gezegd op neer dat de directeur van de instelling gelden onttrok en die onttrekkingen verhulde door het laten opmaken van valse facturen en geldleningsovereenkomsten. De voorzitter van de raad van toezicht was hiervan niet op de hoogte. Daarvan is hij ook vrijgesproken. Wel wordt hem verweten dat hij zijn taak om toezicht te houden heeft verwaarloosd door geen regelmatig overleg te voeren met de accountant e.d. Ook was hij zo slordig door stukken te ondertekenen waarvan hij de inhoud niet kende!
Hoewel zijn straf meevalt, de straf was slechts een voorwaardelijke geldboete van € 5.000,00 met een proeftijd van twee jaar, zullen overigens de gevolgen voor hem ernstig zijn. De curator van de failliete zorginstelling zal naar verwachting de voorzitter op grond van bestuurdersaansprakelijkheid/onrechtmatige daad aansprakelijk stellen. Voor de voorzitter is te hopen dat er een BCA-verzekering is, die in deze ook dekking biedt. Daarnaast bestaat de verwachting dat de bewuste voorzitter, die tevens kandidaat-notaris is, zijn beroep niet meer zal kunnen uitoefenen.
De gevolgen voor een dergelijk “erebaantje” voor iemand zijn leven, zijn in dit geval heel groot. U zult denken, dit zal mij niet gebeuren. Nu is deze zaak wel vrij extreem, maar toezicht houden als bijbaantje is lastig. De primaire informatie wordt doorgaans verstrekt door de directeur aan de raad van toezicht. Doorgaans -al dan niet terecht- wordt de directeur het voordeel van de twijfel gegeven, zeker indien dergelijke leden van raden van toezicht niet op ruzie zitten te wachten met de directeur. Dat is menselijk, maar niet uit het oog verloren mag worden dat de raad van toezicht altijd moet “doorvragen” en zich niet met een “kluitje in het riet” mag laten sturen en een open oog dient te houden voor “rode vlaggen”. In het bijzonder is het daarom van belang dat een dergelijke raad regelmatig overleg voert met de boekhouder, accountant en eventuele andere sleutelpersonen binnen de organisatie. En indien zij zelf worden benaderd door iemand binnen de organisatie, daar een open oor voor bieden.
Indien er sprake is van een aanwijzing dat er iets verkeerd gaat binnen de organisatie, moet door de raad van toezicht dan ook doeltreffend worden ingegrepen: schorsing en eventueel ontslag van de bewuste directeur niet uitgesloten.
Uiteraard wil ik niemand afschrikken om vrijwilligerswerk, zoals ook in dergelijke raden van toezicht, te verrichten. Het zijn maatschappelijk buitengewoon belangrijke taken. Echter deze mogen nimmer worden onderschat door het feit dat er niet of nagenoeg geen vergoeding tegenover staat. Dit werk, gelijk werk waar wel een passende vergoeding tegenover staat, is een taak die serieus dient te worden genomen. Derhalve als u een dergelijke functie op u neemt, beschouw dit als een serieuze baan en niet iets “om erbij te doen”.
Binnen Boers Advocaten hebben de advocaten ook naast hun praktijk zelf veel ervaring opgedaan in de diverse toezichthoudende en bestuursfuncties. Zij zijn derhalve zeer ervaren om u op dit terrein adequaat te adviseren en in voorkomend geval voor u op te treden.
Indien u hierover nadere informatie wenst kunt u contact opnemen met mr. Louis de Boef MRICS (0318 - 52 24 04, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.).
